Dromen in Den Haag: muurgedicht Constantijn Huygens onthuld

Op 28 maart 2015 onthulde de Archipelbuurt zijn achtste muurgedicht: Dromen, van Constantijn Huygens, uitgevoerd in de letter Versa van ontwerper Peter Verheul.

Anja Figee en Ankie Jansen, bewoonster respectievelijk huurster van het pand, knipten de rood-witte linten door die kruiselings over de gehele muur waren gespannen. Grote rode ballonnen vlogen op en trokken de linten op, waardoor het gedicht volledig zichtbaar was.
Aan Ankie en Anja, en aan Joop Bender, muureigenaar, dankt de stichting deze nieuwe gedichtenmuur. En aan de Gemeente Den Haag en Fonds 1818, die het ArchipelpoëZie-project financieel steunen.

Aan de onthulling ging een intensieve zoektocht naar de voor deze muur meest geschikte versie van het gedicht vooraf. Huygens-kenners Ad Leerintveld, conservator moderne handschriften in de Koninklijke Bibliotheek, en Frans Blom, docent en onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, adviseerden de Stichting ArchipelpoëZie hierbij. Uiteindelijk werd niet gekozen voor de oorspronkelijke versie,

Droomen

Ick denck 's daeghs of ick droomd', ick droom 's nachts of ick saegh:
Waer 't 's nachts soo doncker niet, en niet soo licht by daegh',
'Ksagh qualick uyt den droom van desen droom te komen,
Of mijn droom dencken is, of mijn' gedachten droomen.

maar voor deze moderne schrijfwijze die toch zoveel mogelijk de oorspronkelijke versie benadert:

Dromen

Ik denk overdag alsof ik droomde, ik droom ’s nachts alsof ik zag.
Was het ‘s nachts zo donker niet, en niet zo licht bij dag,
ik zag moeilijk uit de droom van deze droom te komen:
of mijn droom denken is, of mijn gedachten dromen.

Het was een gure dag met heftige windvlagen. Toch waren velen naar de onthulling gekomen. Na de openingswoorden van Ruth van Rossum, voorzitter van ArchipelpoëZie, gaf Frans Blom een boeiend mini-college over Huygens. Vanaf de verbinding van Huygens met Den Haag, voerde Blom de aanwezigen via Huygens’ opvattingen over architectuur en stedenbouw, het decor van de Gouden Eeuw, en nieuwe wetenschappelijke inzichten van die tijd, naar Huygens’ poëzie, zijn gedichten met het thema dromen, en het muurgedicht in het bijzonder. Blom duidde het muurgedicht door te vertellen hoe essentieel zien was voor de zeventiende eeuw. Met zijn droomgedichten wilde Huygens de filosofische vraag “wat is waar” oproepen: is een droom wel een droom, en is de werkelijkheid die we waarnemen en voor waar nemen, wel echt waar? Hij citeerde daarbij nog een ander droomgedicht van Huygens:

Dromen

Twee werre-werelden bewoon ik overhands:
een die ’t volkomen is, een andere bijkans.
’s Daags vind ik mij in de een, ’s nacht dunk ik mij in de ander.
In arbeid en in ernst gelijken ze malkander.
Dit scheelt het: deze zie ’k, die droom ik dat ik zie.
Of is deez’ mogelijk zo wel een droom als die?

Vervolgens liet Peter Verheul, ontwerper van de Versa, de aanwezigen kennismaken met de bijzondere wereld van de typografie. Hij plaatste zichzelf en zijn letter in de Haagse School van letterontwerp. Deze stroming begon met Gerrit Noordzij, die in 1960 ging doceren aan de KABK, en bracht vele beroemde ontwerpers en letters voort. De Versa wordt getypeerd als “menselijk” en “springerig”. Verheul legde met beeldmateriaal uit hoe de letter in elkaar zit en wees op het onopvallende golven, de asymmetrie, en de “klompjes”. De Versa is een bekende letter, al zijn we ons dat niet bewust: het is de letter van de Rijksoverheid. De hele Versa-familie van letters bestaat uit 30.000 karakter die, in een periode van vijftien jaar tijd, stuk voor stuk werden ontworpen.

Tot slot een bijdrage van het Haagse Dichtersgilde. Frederike Kossmann, het jongste lid van het Gilde, won in 2013 de Haagse Scholenslam en bereikte vervolgens de finale van het Nederlands Kampioenschap Poetryslam. Zij is regelmatig te gast op literaire podia en festivals. Geïnspireerd door Dromen schreef ze ter gelegenheid van de onthulling een eigen gedicht met de prachtige titel Slaapverdronken:

Slaapverdronken

Alsof de nacht me, de adem benemend met een kussen, bij zich probeert te
houden
Op de achtergrond
lijkt de dag zomaar zonder mij begonnen

Er drijft een stem in de lucht
gedachten lopen achter de tijd aan
vechten naar de oppervlakte

Het antwoord zakt terug de rust in
vingers tasten
dachten te weten
Bleken
verdronken in de slaap
in de slaap verdronken

Na de feitelijke onthulling, waarbij rood witte linten en rode ballonnen wild opvlogen in de stormwind, was het tijd voor de borrel. De Exotenhof en het Vlaamsch Broodhuys sponsorden de onthulling door smakelijke versnaperingen aan te bieden. De gasten genoten, ondanks de kou, nog geruime tijd van het gedicht en van elkaars gezelschap.

Geplaatst in Muurberichten.